Хўзы лян җүлү
(Гўҗер)
Хўзы поди хуанхуаңди, мәфончў дедо җиннили. Җинни йидяр фи, ба сый е янбусы еба, кәсы сый да җинни е чўбулэ. Хўзы дуңдо жинни кўдини. Җүлү дэ вонгуә гуәди канниса, җинни дуңди хўзы.
- Ни зэ җинни зў садини, хўзы?
- Хуаңдини, — та хуэйдади. - Җәр тэ ходихын, е бу жә, фи е дуәдихын.
- Хо фима? - Җүлү вынди.
- Ходихын! Фи е ганҗин, хан биңдихын. Ни халэ, җәр ю хошо чыдини.
Җүлү җешыр зу тёдо җиннили. Җәр хўзы щян тёдо тади быйзыни, зыху да быйзышон кә тёдо гәшон, да гәшон йигә җонзы тёчўлэли. Жын ба җүлү зожуә, да гәшон ба та да җинни дынчўлэли.
Шутозы
(Украинади гўҗер)
Йигә лохан линди гувар зэ фулинни зудини. Зуди, зуди та ба йигә шутозы дюдёли. Җыгә курни йигә лочўзы зуандо шутозы литу фәсы:
- Вә зэ җәр җўни. Җён фәлиса, йигә лэгуар тёли лёнгә җонзы вынди:
- Сый зэ шутозы литу җўдини?
- Вә, лочўр. Нисы сый?
- Вәсы лэгуар? Ба вә е фонҗинчи!
- Җинлэ.
Таму лёнгәр жўдо шутозы литули. Җысыма, тўвар кә подилэ, до шутозы гынчян вынди:
- Сый зэ шутозы литу жўдини?
- Вәму, лочўр лян лэгуар. Нисы сый? Вәсы тўвар. Ба вә е фонҗинчи!
- Җинлэ.
Таму сангәрли. Хўзы подилэ вынди:
- Сый зэ шутозы литу җўдини?
- Вәму, лочўр, лэгуар лян тўвар. Нисы сый?
- Вәсы хўзы. Фонҗинчи ба вә!
- Лэ!
Таму чынха сыгәрли. Җысыма, лонвар подо шутозы гынчян вынди:
- Сый зэ шутозы литу җўдини?
- Лочўр, лэгуар, тўвар лян хўзы. Нисы сый?
- Вәсы лонвазы. Ба вә е фонҗинчи.
- Куэ лэ!
Таму чынха вугәрли. Мынмынди щүн доли шутозы гынчян дэ худи вынди:
- Сый ду зэ шутозы литу жўдини?
- Вәму, лочўр, лэгуар, тўвар, хўзы лян лонвар.
Нисы сый - а?
- Гу, - гу, - гу, ниму тэ дуәдихын! Вәсы щүн. Ба вә е фон җинчи!
- Ба ни за фонҗинлэни? Җәр тэ зыйчядихын.
- Щүәви жийиха! - фәли, зуанжинчили. Таму чынха люгәрли, шутозы литу чынбуха - лиди йимяр, нянкан беланни.
Нэгә җекурни лохар ба йигә шутозы дюдёлиди щёнчелэли. Та гыншон зугуәлиди лў вончян зули, золи шутозыли. Гувар зэ туни подини. Поди, поди, канниса, лёдёди шутозы дунтандини. Гувар нётуәли: «гав — гав—гав!».
Җё гуварди шын ба есын хади да шутозы литу чўлэ подёли. Лохар до гынчян, ба шутозы нашонли.
Лошы муҗён
Нэхур ю йигә муҗёнлэ, тади минзы җёди Ланҗо.Та лян пәе дэ эрзы зэ йигә да чынпуни җўдилэ. Муҗёнди щин вандихын, та бу зо жын зэмусы е бу жә жын. Та дан ги жынҗя зўкэ хуәли, шыщин-шыйиди ба жынҗя зэ та гынчян җёхади дунщи вон җешыни, вон хони шыканди зўни. Йинви җыгәшон зэ Ланҗо гынчян җёди зў дунщиди жын дуәдихын.
Ланҗо зэ муҗён хуәшон зынхади чян бу гу тади җяни җёфи, йинцысы дуәди жын ба дунщи җёди зўха, бу ги муҗён ги чян, шәҗон зу нашон зули. Щянчян Ланҗо ба гэ җонди жынму зэ щинни җидилэ, линху гэ җонди жынму дуәли, та е шын җибухали. Йинви җыгәшон, муҗён канди будыйчынли, нин зынди щүәли җигә зы. Та ба гэ җонди жын минзы, дуәшо чян җёнҗюди нын щели, кәсы жызы дан чонли, ба зыҗи щехади та зу нянбухачили.
Ланҗо ги зыҗи мә гәха йигә ще зыди җонбынзы, йинви җыгәшон та ба гэ җонди жынму ду щедо муҗёнпуди җўзышон, мынкуоншон, мыншаншон, чуонтэшон, җуәзы туйзышон дэ данлинди вәршонли. Ги муҗён гэ җонди жын йинян би йинян дуәхали. Ланҗо ба таму мәчўр щели. Та щехади вәршон кә ба данлинди жын минзы зу щешонли. Ланҗо гәҗя е фынщёбукэли, та ба сый ду щехали.
Ланҗо йүли җымугә сычин, та бущинха, фидо җяни хуанли бинли. Ба җяни занхади йидяр чян мә ту йигә йүә сыхуандёли. Җяни мәю җёфиди чянли. Ющин зў хуәчи, зўбудун. Ланҗо мәфорди ба эрзы дафадо ги та гэ чянди жын гынчян, ё җончили. Хошоди мэмэжынму, кэпузыди жынму, да диҗўму ди зэ данлинди ю миншынди жын ду бу жынҗонли, ба чян мә ги щёсы, хан дозэзы ба муҗён мади мәщю. Кәдо хо, җигә лади мэ мыйди ги муҗён ба җон хуанли, кәсы мә до ще, хан канчи зущён ду бу чинйүан.
Муҗён зу ба шухади җы җигә чян
сыхуанди, тади бин е хощерли, сылёнди та зу пәфанли: жын дан мә нянхали, бу шызыли ду бу дон жын, хунни, ба дунщи надичи мишыни. Ланҗо сылёнди чишонлэли. Та ба гэҗонди жынму годо гуаншонли.
Гуанжын зу ба гэҗонди жынму җёди вын гуансыни, йигә ду бу жын җон. Гуан зу вынли муҗёнли:
– Ни годи, жын ду гэ ниди чяндиниму, ни югә җонбынзы мәю?
– Юни, юни, – муҗён хуэйдади – вә щехадини.
– Ходихын, – гуан зу фәди,– ни ба щехади йичә җон налэ.
Ланҗо ги дажын хуэйдади: «Вә щехади җон дуәдихын, дый йигә нючә ладилэ».
Гуанжын ба муҗёнди хуа тинҗян, цыхали. Щинни сылёнди: «Ланҗо щехади җонбынзы хаба дуәдихын», зу мәфор ги муҗён гили йигә нючә, җё гынли йигә яйи, лачили.
Җыни йидо муҗёнпуни, Ланҗо ба футу нашон зу ба чёншонди бан вонха бетуәли. Ба җыгә бан беди чёхалэ, ба җўзы зу кан, ба чуонтэ е чёхалэли. Җё эрзы вон нючәшон җуондини. Яйи канди җонхали: «Ланҗо на нючә ла җонбынзы лэлиму, за ба муҗёнпу цыйтуәли?»
Җинту ба йиче щехади җон чүди наванса, ба муҗёнпу цыйди мәюли. Лали манмарди йи нючә. Ланҗо доли гуан гынчянли.
– Ба щехади җон налэлима? – гуан вынди,– наҗинлэ, гәха.
Ги дажын хуэйдади, муҗён фәди:
– Вә щехади җон набуҗинлэ.
– Набуҗинлэли – тэҗинлэ, – гуан фәди, – ба яйи линшон. Ланҗо зулян яйи ба йигә җўзы тэдо гуанди таншонли.
– Җы зў сани? – гуан вынди, – ни щехади җонбынзына?
– Җы зусы вәди җонбынзы, – Ланҗо
хуэйдали – вәту хан дуәдини.
Гуан чўчи йиканса – ладилэли мыймыйди йи нючә лан муту. Да җытар гуан цэ минбыйли, гуэсалэ муҗён вын та ёли нючәли.
Кәдо муҗён йүнчи да, ги та йүлигә чинҗин гуан, ба гуансы нан гундоди вынли, йинцысы гуан канди Ланҗо жынсыгә лошы жын. Гуанжын ба гэ җонди ду җёдилэли. Щянчян ду бу йин таму гэ муҗёнди чяндини. Гуан щён дин зуйни. Гэ җонди канҗян хади ду ба чян гили. Лоханди эрзы дў фучили, та дыйли шынчын җышыли. Хуоншонҗя ба та җунчынли җуонйүанди тузыли.
– Җыншыди хуа, – эрзы ги дада фәди, – ни кан, җыхур җунжын ба вә тэнэ, ба вә тиндини, гуон ба вәди миншын тинҗян ду ба вә тэҗүдини.
– Мый йигә жын ё нян фуни, – Ланҗо фәди, – йинцысы фу литу ю хуон җинзыни.
Лёнгә щүнвазы
(Венгрияди гўҗер)
Йигә ло щүн ю лёнгә щүнвазыни. Зыху таму җонда, да фулинни пошон зули. Поди, поди таму зэ фулинни золи йигәда жу. Җыму, нэму ба жу тинтир фынбукэ. Мый йигәр ду вонщёнди дуә нащерни. Җыгә курни йигә хўзы до гынчянли. Җәр йигә щунвазы фәсы: «Хўзы, ни бонди ги вәму лёнгәр ба жу тинтир фынкэ». Хўзы ба жу ду чышон, подёли. Ги таму лёнгәр йидяр ду мә шын.
Кунчүә
(Хуэйзўди гўҗер)
Нэхурди гуонйиншон ю йигә видади хуоншонни. Та ю йигә нүзыни. Җонди тимян, зущёнсы хуар, нунмянди, лян луфи йиён. Кәсы тади щин бу ганҗин, бу гундо. Җонди хоканди йимяр, та ба данлинди жынму канбудо нянҗинни: ба ложын бу донжын, ба зыҗи канди тэ да, бу тин нён-лозыди хуа. Йинви нэгә Хўда ба та зуйли, бянчын Кунчүәли.
Та до җыгә сыхур ба жын лён ёнзыҗя кандини. Җянли чуан хо йишонди жынли, та ба йиба зу бэкэли, җян чуан җю йишонди – зу цычын йигә могәдали.
Да җыгәшон жын дан бян лян вучинли, ба таму зу фәди: “Нисы җян чүн, нэ фуди со Кунчүә”.