Ги Машухей Фатимади сынжыршон җүдини
Җысы ги Машухей Ф. Г. минжын нанхади минзы, Фатимасы хўҗо литуди минзы, Хэхуа - җысы җинмир. Йинви нэгə җыгə вынҗоншон вəму ба та зу лян җымуҗяди сангə минзы җёни.
Дансы канҗян җүнмый хэхуа, жынди щин гощиндини, дансы нүжын пый щёляр, туайүар зущёнсы лёндини. Ба җыще хуа ман нын ги Машухей Фатима фәги, йинцысы тади җинмирсы Хэхуа (цветок лотоса). Җыгә тимян хуарди йисысы ганҗин, фугуй, җышы, цунмин зэмусы, җочў гўдэ лисы, та хансы ги минди гын. Хэхуади гын зэ фи литу җондини, модундурди фынсый хуар зэ фи готу пёдини, җочў жәту щёдини.
Ё фәни, Хэхуа нённёнди нёнлозы ги нүзы ба минзы мә нанцуә. Шонянди сыхур җыгə гўнён гəҗя зущён хэхуа - тимянди, лёнгə, путо йиёнди мо нянҗин, жо жын няндини. Вуҗин Хэхуа нённён лян зыҗиди хо пичи, щянхуэй, цунмин дэ щёмущищирди муёнзы вон гынчян ла жындини, та фәхади хо хуа нуан жын щиндини.
Туфын-тусы ба Фатима (Хэхуа) нённён вә зэ хуэймин щехуэйди бангуншы литу пынҗянли. Нэхур та лян зыҗиди чинчин Айша да Кочкорка щёнҗуонни лэ, вонщёнди цанҗя хуэймин щехуэй гуәди Щин нянди банфани. Канлэни, таму чищин; бу кан дунтянди лын жызы дэ йүан лў, ви даҗўнди сычин таму доли Бишкекли.
Ганшы фәчи, йида хуэймин щехуэй зали гын до вуҗин, лян Кочкоркади жынму, йинви таму җўди йүанди дэ жынкузы шоди йимяр, хуэймин щехуэй шын е мә лалян. Вәму гуонсы җыдони, нэгә дифонни манли җўди 50 җязы хуэйзўжын, таму няннян диндисы 20-30 бо. Ба нэтар җўди жынму зэ боди мянзышон е мә щегуә. Йинви нэгә канҗян да Кочкорка лэди лёнгә кижын вә гощинли, щинни сылёнли – җысыма, сычин цэ вончян зутуәли.
Вә җыдоли, Фатима Губаровнасы 1946 няншонди эрйүә чў 10 сын-ёнхади. Ба Фатима нённён тади нэнэ дэ ае тёёнли, җочў хуэйзўди куйчын, таму ги суннүр ба дин ходи тёён гигили – донжын да-щё, тэнэ нёнлозы, жынйи дэ данлинди хо җылён. Йинви нэгә ба җунщүә нянван, мыйжын кәҗя доли таму җяниди мынканшонли. Зу җымуҗя нянчин гўнён чўли мынли. Тади фужын Юсуп Уу зэ бынди щёнҗуонни гунзуәдини. Җысыгә бу на җязыди, щинэ гункўди жын. Таму лёнкузы җўди хо, йиҗя тынчон йиҗя, тёёнли люгә ваму. Ба эрнү ду нандундо вифыншонли, таму ду ба шуйи дыйшонли, щянзэ гә гуә гәди гуонйин жызыдини.
Да эрзы Карим ба җёйү техникум нянванли. Вуҗин лян җящя зэ Кочкорка җўдини: ю люгә вавани. Нүзы Зульфия зэ Тохма чынни е лян җящя дэ сангә вава җўдини. Ди сангә нүзы Зина е ю сангә вавани, та ган мэмэ сыдини. Ди сыгә нүзы Ручия ли нёнлозы бу йүан; тади җящя зэ Кочкорка җўдини, ю вугә вавани. Эрзы Ибрагим дэ щифур Зина ба дащүә нянванли, вуҗин җочў шуйи гунзуәдини. Логанзы Абдулазиз ба җунщүә нянван, щищүә араб йүяндини. Җысыма, Фатима нённёнди да җящя – җысы тади җыншы бобый.
Эрнү ду ган гунсыдини, сунзыму җондини, ги таму дуан гощиндини. Таму ба нёнлозы е донжын, е тэнэ. Щин луәдо конзыни, Фатима нённён лян Юсуп баба чо ханҗычили. Җыхур таму лёнгәр дусы гуйҗун хаҗы.
Щянзэ зэ Кочкор районшон Фатима (Хэхуа) аҗысы юминди нүжын. Зэ муслим нүжынму җунҗянни та нян хадисдини. Шу 50-60 жын, та да Гўранишон нян суәрдини, пәщё тади шын йисыдини. Зэ зыҗиди җёкуәшон та тифәдисы җё жынму гуә тэпин гуонйин жызыни, ган хони, йиҗя донжын йиҗяни, ги зуәнанди жынму ги бонцуни зэмусы җё эрнү зунхў дэ щёчўн нёнлозыни. Бушоди нянчин нүжын лэ шонлён заён сычиндини. Фатима Губаровна ги таму чў хо җўйидини, ги цунмин җёфәдини, чечў зыҗиди нынгу, ги бонцудини. Зэ Александровка щёнҗуонни хуэймин щехуэй гуә җечиди сыхур, ба хуа ги Фатима нённён е жонгили. Дансы сый бу җыдо та, нэгә ба Фатима Губаровна суанчын хырхыз нүжынни, йинцысы ба хырхых хуа та би хырхызжын фәди хо. Зэ зыҗиди хуа литу та тянди кулюр, кугәр дэ данлинди цунмин хуа.
Тиче фуму йүян та фәсы: “Ги ваму суйди сыхур ё җё зыҗиди хуани, йинцысы чиннён йүян – җысы вынминди гын, ба хырхыз йүян ё щищүәни – тасы гуәҗяди йүян, ба та яндин ду ё җыдони”. Ба хырхызди чўзы та е чонди ходихын; тади лин шын, зущён линдор йиён, доли мый йигә тин та чўзыди эрфыннили.
Фатима Губаровнасы йигә чищинжын. Зэ мый йигә Кочкорка район гуәди банфашон та цанҗядини, тиҗё (представлять) нэтарди хуэйзўжынмудини. Та захади быйфон (юрта), җочў бэшу дэ чыхә, фанчон җанди годын вифын.
Фатима нённён щянхуэй дэ жәноди йимяр, йинавар зэ минжынди җунҗяннини, йинцысы та җыдони, жынмуди щинэ – җысы ба та вон гони тиди бонзы. Ба хуэймин щехуэйди даҗўнди хуә та е гандо сымяршондини. Нянсыгә, мә щян йүан, та да Кочкорка лэ, зэ дяншытэ гуәди банфашон цанли җяли, на хырхыз йүян җёнли хуали, ба шанщиди щи зыҗи зўшон, бэдо жюриди мянчянли. Зу җымуҗя ба ту йигә вифын җаншонли. Җиннян зэ Чолпон-Ата гуә чүаншыҗеди юмужынму (кочевник) фашуди сыхур, Фатима нённён лян тади фужын Юсуп баба зэ җыгә җүнмый банфашон е цанли җяли, зэ Семёнов санщяни (ущелье) лян данлин жын йитун, зўди хуэйзўди чыди дэчын кижынмули. Щянзэ зэ зыҗи щёнҗуонни та ги дин боди сышон лю да шындини.
Фатима Губаровнади җящя лян чинчин-лўҗян зў җи лэвондини, чинчир дищүн-зымый йиҗя фонвын йиҗядини, шонлёнди ган заён сыдини. Нэ кижынмуди йимяр, тамуди җяни жынму суәсуә бу дуан. Лян бынди хырхызжынму таму чынха чинчинли, йигә җящяли. Җытарди жынму ба Фатима (Хэхуа) нённён щиханди җёчын Дунган апали. Зэ бэ манди җуәзы гынчян, Дунган апа чинчир ба зырмыйзы шушон җётё тамудини, ги чиннянму фә хо хуадини, җё зэ җыгә шышон хуәди сыхур, җочў Хўдади дуан лўфу зуни, ган хо сыни. Нан вәмуди йиҗян, гуйҗун Хэхуа нённён, Дунган апа ба тади җун-ё жынву гандо сымяршондини.
Фатима Машынхаева,
Кочкор щёнҗуон.
Чиннэди Фатима Губаровна!
Нимуди сынжыршон вәму ги ниму панвон шынти гончён, җящяди пиннан, эрнүди тэнэ. Җё Хўда дуәйү ги нимуди җящя щячон ризги, цымин Зыҗиди бэрэкэти!
